ساختار کتاب مقدس

کتاب‌مقدس (به انگلیسی: The Bible)، به مجموعه کتب الهی مسیحیت اطلاق می‌گردد. کتاب مقدس خود به دو بخش «عهد عتیق» و «عهد جدید» تقسیم می‌شود که شامل ۶۶ کتاب است. عهد عتیق از ۳۹ کتاب و عهد جدید از ۲۷ کتاب تشکیل شده است. این 66 کتاب در طول 1600 سال بدست افراد متعددی نوشته شده است اولین آنها موسی و آخرین آنها یوحنا بوده. هر بخش از تورات عهد عتیق را یک سِفر و برخی دیگر از کتب عهد عتیق را صحیفه می‌نامند. عهد جدید نیز چهار انجیل کانن، رسالات حواریون مسیح و کتاب مکاشفه را تشکیل می‌دهد.

«کتاب‌های مقدس» در معنای کلی به کلیهٔ کتاب‌هایی که در مذاهب و ادیان مختلف به عنوان «کتاب آسمانی» پذیرفته شده است، اطلاق می‌گردد. اما کتاب مقدس در زبان فارسی، ترجمه‌ای است از یک کلمه در زبان عبرانی و آرامی که در زبان انگلیسی به "Bible" ترجمه شده. یهودیان تنها «عهد عتیق» را به عنوان کتاب آسمانی قبول دارند اما بیشتر مسیحیان کل کتاب را به عنوان کتاب آسمانی پذیرفته‌اند. برخی از مسیحیان، «عهد عتیق» را به عنوان کتاب مقدس قبول ندارند و آن را تحریف شده می‌دانند. «بوگومیل‌ها» از این دسته‌اند.

عهد عتیق

نام این بخش از کتاب مقدس یعنی «عهد عتیق» بر خلاف معنایی که از کلمه «عهد» در زبان فارسی برداشت شده (یعنی عهد به مفهوم یک دورهٔ زمانی) به معنای «دورهٔ کهن» نیست. این عبارت به معنی دقیق به عهد و پیمانی اشاره می‌کند که خداوند با ابراهیم بست. مفهوم کلی این پیمان این بود که خداوند او را انتخاب کرد تا نخستین انسان پس از آدم باشد که با او ارتباط نزدیک برقرار می‌نماید و او نیز به خداوند ایمان آورد. خداوند همچنین وعده ازدیاد نسل را به وی داد که مدتی بعد توسط اسحاق عملی گردید. خداوند همچنین نشانه‌ای برای این عهد و پیمان مقرر نمود که آن بریدن قسمتی از پوست اضافی آلت تناسلی مردانه(ختنه) در فرزندان ذکور نسل ابراهیم می‌باشد. این بخش از «کتاب‌مقدس» شامل: شرح چگونگی خلقت جهان و نوع بشر و سپس شرح زندگی و ارتباطات روحانی نخستین پیامبران از ابراهیم به بعد است. این بخش با کتاب پیدایش شروع می‌شود و پس از چند بخش که حاوی توضیحات کلی در مورد زندگی پیامبران پس از ابراهیم است، کتاب تورات و سپس کتب پیامبران پس از موسی را شامل می‌شود. دو بخش متفاوت نیز در کتاب عهد عتیق وجود دارد که به اشعار دو پیامبر یعنی داوود و سلیمان نبی می‌پردازد. این دو کتاب به ترتیب «مزامیر داوود» و «امثال سلیمان» نام دارند. بخش قابل توجهی از اشارات به آمدن مسیح در آینده، در کتاب «مزامیر داوود» - که حاوی گفتگوی داوود نبی با خداوند و نیز سخنانی که داوود به هدایت روح و وحی خداوند می‌گوید (در قالب بیش از ۵۰۰ قطعه شعری)- آمده‌است. عهد عتیق شامل ۳۹ کتاب است.

عهد جدید

نام این بخش به یک پیمان اشاره دارد که آغازگر دورهٔ جدیدی از ارتباط خداوند با انسان است. خداوند طبق این پیمان شریعتی را که از طریق موسی عطا کرده بود برداشت، و ایمان به مسیح را شرط بخشایش گناهان انسان و رستگاری او قرار داد. نشانه و در حقیقت اصل محوری این پیمان، بخشش کلیه گناهان به واسطهٔ قربانی شدن عیسی مسیح (یعنی صورت بشری خداوند)است. عهد جدید چهار انجیل کانن (متی، مرقس ، لوقا، یوحنا) کتاب اعمال رسولان ، نامه‌های رسولان مسیح و کتاب مکاشفه را در بر می‌گیرد. قدمت تمامی این اثار به قرن 1 میلادی می‌رسد. پروفسور درل باک عهد جدید پژوه معاصر ارزش این متون را بدلیل نگارندگان آنها و زمان نگارششان می‌داند.

اناجیل چهارگانه

چهار انجیل در واقع چهار روایت از زندگی عیسی مسیح است. این چهار کتاب که توسط چهار تن از حواریون میسح نگاشته شده، دارای قسمت‌های مشترک بسیاری هستند اما تفاوتهایی نیز دارند. مسیحیان این چهار کتاب را «مانند چهار تصویر از مسیح ولی از زوایای مختلف» توصیف می‌کنند.

کتاب اعمال رسولان

پس از قیام عیسی مسیح از مردگان (زنده شدن دوباره او) و سپس عروج او به آسمان، برای رسولان او (حواریون) و سپس شاگردان مسیح (که بعدها مسیحی نامیده شدند)، اتفاقات زیادی رخ داد. که از آن جمله‌: پیوستن «فیلیپس» به جمع حواریون (که پس از خودکشی یهودای اسخریوطی یازده نفره شده بودند)، نازل شدن روح القدس در روز عید پنطیکاست (یکی از اعیاد یهودیان) بر دوازده نفر حواری عیسی مسیح، شهادت استیفان یکی از شاگردان وفادار مسیح (سنت استفان)، ماجرای ایماندار شدن پولس قدیس و آغاز مأموریت بشارتی او برای غیر یهودیان و . . . شرح این حوادث در کتاب اعمال رسولان و به دست «لوقا» (یکی از حواریون مسیح و نویسنده یکی از انجیل های چهارگانه) نگاشته شده است.

رساله‌ها (نامه‌ها)ی حواریون مسیح

نوایمانان مسیحی و کلیساهای جدیدالتأسیس در ابتدای گسترش مسیحیت، به خاطر نبودن راهنمایی‌های ایمانی لازم و وجود مخالفین بسیار، دچار مشکلات عمده‌ای می‌شدند. که از آن جمله‌: مسائل مربوط به مراسم نیایش و چگونگی برگزاری آن، پیدا شدن پیشوایان دروغین، آزار و اذیت و شکنجه و تهدید و حتی قتل ایمانداران توسط متعصبین یهود و یا بت‌پرستان و سایر فرقه‌های مذهبی و گاهی مأمورین رومی و از این دست ... هدف از نگارش این نامه‌ها هدایت این نوایمانان، یادآوری و تبیین مفاهیم کتاب‌مقدس و مطلع شدن از رویدادهای مناطق مختلف بود.

کتاب مکاشفه یوحنا

این کتاب شرح سفری است که یوحنای قدیس در رویا و به هدایت روح القدس در آن به عرش خداوند دارد و در آن به توصیف عرش خداوند و جایگاه مسیح و پیش بینی وقایع آخر الزمان می‌پردازد. اكثر قسمتهاي «مكاشفه‌»، به زبان سمبوليك و رمزي نوشته شده و داراي مفاهيم عميقي است، لذا نبايد آن را مانند ساير كتب عهدجديد بطور تحت‌اللفظي معني كرد. کتاب احتمالا در سال های 90-95 میلادی توسط یوحنا نوشته شده. در این کتاب وقایعی چون "گشوده شدن مهر ها" "بلاها" "ظهور دو وحش" "ظهور پرجلال مسیح" و "آسمان و زمینی جدید" پیشگویی شده اند.

نسخ خطی عهد جدید

در حال حاضر ۵۶۸۶ نسخه با زبان اصلی(یونانی) و در کل ۲۴۹۷۰ نسخهٔ خطی از عهد جدید موجود می‌باشند. پیترز(F. E. Peters) اظهار می‌دارد که «اگر فقط سنت نسخ خطی را در نظر بگیریم، کتاب‌های که عهد جدید را تشکیل می‌دهند، بیش از هر کتاب دیگری در دوران باستان نسخه برداری شده و در گردش بوده‌است.» هارولد گرینلی(J. Harold. Greernlee) می‌نویسد: «تعداد نسخ خطی موجودِ عهد جدید به گونه‌ای حیرت انگیز بیش از هر اثر ادبی دوران باستان می‌باشد... در مقایسه با سایر آثار ادبی باستان، قدیمی ترین نسخه خطی موجودِ عهد جدید متعلق به دوره‌ای بسیار نزدیک تر به تاریخ نگارش متن اولیه می‌باشد.» قدیمیترین نسخ برجای مانده از عهد جدید ، پاپیروسهایی می‌باشند که قدمت برخی به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پس از اتمام نگارش قانون(کانن) عهد جدید( یعنی حدود قرن دوم میلادی) می‌رسد. از جملهٔ آنها پاپیروس‌های اکسیرینکوس که بخش اعظمی از پاپیروس موجود عهد جدید را تشکیل می‌دهند- پاپیروس‌های بادمر که شامل بخش‌های مهمی از انجیل یوحنا،انجیل لوقا،انجیل متی ، اعمال رسولان ، ۲ رساله پطرس ، ۳ رسالهٔ یوحنا،و رسالات یعقوب و یهودا می‌باشند- و پاپیروس‌های چستربیتی از مهمترین اکتشافات کتاب مقدس پس از نسخهٔ سینایی- می‌باشند.